Sosyal medyada tehlike oluşturan paylaşımlara yasal düzenleme çağrısı
SODİMER ve Türkiye Metaverse Platformu Lideri Prof. Dr. Levent Eraslan, TBMM Genel Heyeti’nde kabul edilip maddeleşen ‘Dezenformasyonla Mücadele’ maddesiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Eraslan, bilhassa gençleri TikTok ve Instagram üzere toplumsal medya platformlarındaki tehlike oluşturabilecek içeriklere karşı uyardı. Yürürlüğe giren yasanın tesirli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Eraslan, toplumsal medyanın da özeline yönelik düzenlemeler gerektiğini tabir ederek, toplumsal medyada insanların bilhassa bilgilerinin yahut vücutlarının ifşasıyla şahıslara ve kurumlara dönük toplumsal medyada yapılan algı idaresinin 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezası bulunduğunu vurguladı.
‘YASANIN TESİRLİ OLDUĞUNU SÖYLEYEBİLİRİZ’
Kamuoyunda ‘sosyal medya yasası’ olarak tabir edilen yasanın, ‘basın kanunu’na kimi ekler formunda kendini gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Eraslan, “Gazetecilerin haklarından tutun basın kartına, Basın İlan Kurumu’nun vazife ve yetkilerine kadar birçok şey içerdi. Bilhassa 29’uncu unsurun, dezenformasyon yasası olarak isimlendirilmesine neden oldu. Zira halkı kasıtlı olarak endişe, infial ve süreçte onları manipüle etmeye dönük her türlü toplumsal medya haberi, bir ceza sürecine dahil olacak. Toplumsal medya, ucu bucağı açık, herkesin içinde istediğini rahatça yapabileceği bir alan değil. Orada bireylerin özgürlüğü, bir diğerinin özgürlüğünün de kendisini gösterir. Yumurta hesaplar, ‘fake’ hesaplarla beşerler toplumsal medyada birbirlerine karşı çok ağır halde hakaret, küfür ve algı idaresi yapmakta. Buna dönük bir yasa. Çıkalı 3 ay oldu. Bununla ilgili yasal düzenleme şu anda yürürlükte. Bu sürecin biraz azaldığını görüyoruz. Yasanın tesirli olduğunu söyleyebiliriz” sözlerini kullandı.
‘GENÇ ÇOCUK PARALARI ALMAK İÇİN BİRÇOK ŞEYİ YAPABİLMEKTE’
Prof. Dr. Eraslan, toplumsal medyanın kendi özeline yönelik düzenleme de gerektiğini söyleyerek, “Örneğin, ‘gece yayın açma’ bir toplumsal medya terimi. Burası denetimsiz bir ortam. Orada bir genç kız, gece 2’de canlı yayında, kendisine ikram ismi verilen paralarla çok farklı şeylere yöneltilebilir. Bunlara dönük yasal düzenlemelerin yapılması bir elzem” dedi.
TikTok, Instagram üzere toplumsal medya platformlarında canlı yayın denilen kavramların olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Eraslan, “Özellikle TikTok’ta ikram ismi altında para gönderebiliyorsunuz. Bir gün, 0,9 kuruş, bir otomobil 4 milyar. Sanal olarak bunu ikram ettiğin vakit senin hesabına, Tiktok’un kesintisinden sonra önemli bir para kalmakta ve bilhassa bunların editoryal denetimden geçmediği de düşünüldüğünde bir genç kız, genç çocuk o paraları almak için birçok şeyi yapabilmekte. Ne yazık ki bunları görüyoruz. Bilhassa TikTok’un bu türlü bir alanı var. Bunlara yönelik yasal düzenlemenin yapılması gerekiyor. Bu paranın dolanımının da kesinlikle bilhassa vergi ve kayıt bağlamında denetim altına alınması gerekiyor. Bununla ilgili yasal bir açık var. Onu da çok yeterli kullanıyorlar” diye konuştu.
‘BİR ÇOCUK GÖRÜNTÜ ÇEKMEK HATIRINA ÖLDÜ’
Prof. Dr. Eraslan, Türkiye’nin TikTok uygulamasını sevdiğini belirterek, “Sosyal medya şirketlerinin tamamı, Türkiye’deki yasal özelliklerle ilgili ülke içinde danışmanlık alıp bununla ilgili elbette boşlukları değerlendiriyorlar. Bunlar bir moda. TikTok dediğimiz aslında merkez kullanıcının değil de daha kenarda sosyokültürel, sosyoekonomik şahısların kullandığı bir alanken şu anda TikTok bir atılım yaptı, TikTok Business’ı kurdu. İş dünyasına dönük yaptı. TikTok dediğimiz de şu anda dünyanın en büyük 5’inci toplumsal medya aracı. 20 saniyelik küçük görüntüler, müzikle süslenmiş küçük kurgular aslında beşerler tarafından izleniyor. Bunun da elbette bir ekonomik pahası var. Bu noktada Türkiye TikTok’u sevdi ancak geçen yıl bir çocuk, değişik bir görüntü çekmek ve izlenmek hatırına öldü. Bir gölette boğuldu. Zira bu görüntülerin tamamı ekstrem, sıra dışı olacak ki beşerler izlesin. Bu türlü de bir baskı oluşuyor. O yüzden o hususlara dönük bilgi ve bilinçlendirme önemli” dedi.
‘1 YILDAN 3 YILA KADAR MAHPUS VAR’
Sosyal medya paylaşımlarının neden olacağı cezaları da hatırlatan Prof. Dr. Eraslan, “İnsanların bilhassa bilgilerinin ifşası, vücutlarının ifşası, bireylere, kurumlara dönük toplumsal medyada yapılan algı idaresinin bir cezası var ve olmalı. Buna dönük de önümüze gelen her bildirisi ‘retweet’lemeyelim, gerçek kabul edip sağda solda yaymayalım. Zira bunun da kabahati, en az bunu oluşturan kadardır. 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus halinde devam eder. Bir cezalandırma süreci var. O yüzden en kıymetlisi, bunun cezadan fazla bilinçlendirilmesi” diye konuştu.
‘ODAKLANMAMIZ GEREKEN ÇOCUKLARIMIZI YETİŞTİRMEK’
Edirne’de yaşayan 2 çocuk babası Abdulkadir Akdi, toplumsal medya kullanan çocuklarını denetim edemediğini belirterek, “Çocuklarımızı denetim edemiyoruz. Cep telefonu olan çocuğun hiçbir şeyini takip edemiyoruz. Çocukların cep telefonlarında esasen bir sürü şifre oluyor. O yüzden cep telefonlarına giremiyoruz. Bütün platformlar birinci kurulduğunda hunharca kullanılıyor. Sonra denetlemeleri geliyor. Bir biçimde önüne geçildiğini fakat her şeyin makul bir vakit aldığını düşünüyorum. Âlâ bir toplumsal medya eğitiminin olabileceğini düşünmüyorum. Bizim odaklanmamız gereken şey, çocuğumuzu yetiştirmek. Düzgün çocuklar yetiştirebilirsek, toplumsal medyada kendisini geliştirebilen, uygun paylaşımlar yapan çocuklar oluyor. Şayet yeterli çocuklar yetiştiremezsek, o çocuklar toplumsal medyayı hunharca kullanıyorlar” sözlerini kullandı.
Sosyal medyayı kullandığını söyleyen Ekrem Uyraker ise “Facebook, ufak tefek şeyler için kullanıyorum. Fazla da anlamam. Çocukların aklını çeliyor, aslında kullanmak düzgün bir şey değil. Bence denetlenmesi gerekir” dedi.
Yorumlar (1)
M.Yılmaz
Yerinde bir yazı.