Çanakkale Savaşı’nın gazi kaleleri ayağa kaldırıldı
Restorasyonu tamamlandıktan sonra, Türkiye’nin birinci yaşayan müze kalesi olarak ziyarete açılan Kilitbahir Kalesi ve Bigalı Kalesi’nin akabinde Seddülbahir Kalesi de Cumhuriyetin 100’üncü yıl dönümünde 18 Mart 2023 tarihinde ziyaretçilerini ağırlamaya hazırlanıyor.
Savaş yorgunu gazi kaleleri gezecek olanlar, Çanakkale destanının yazıldığı tarihin en kanlı savaşının izlerine tanıklık edecek. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir, Çanakkale’nin kaleler kenti olduğunu, Çanakkale’nin kaleleri tarihe tanıklık etmiş, tarihi yerler, gazi yerler olduğunu söyledi.
Çeşitli kültürlere konut sahipliği yapan Çanakkale kenti ve boğazı, jeopolitik kıymeti nedeniyle tarih boyunca daima Avrupa ve Anadolu yakasında yaptırılan kalelerle korundu.
Tarihin en kanlı savaşları ortasında yer alan ve Mehmetçiğin kahramanlığı sayesinde ‘Çanakkale Geçilmez’ destanının yazıldığı Çanakkale Savaşları’nda, Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir, Kilitbahir ve Bigalı kaleleri de boğazın güvenliğinde çok kıymetli rol oynadı. 108 yıl evvel yedi düvele karşı Mehmetçik ile bir arada karşı koyan kaleler, isabet eden top atışlarıyla gazi oldu.
Savaşın yanı sıra, coğrafik şartlar nedeniyle yorgun düşen kaleleri ayağa kaldırmak için ise Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı adeta bir seferberlik başlattı.
TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ YAŞAYAN KALE MÜZESİ KİLİTBAHİR KALESİ
Restorasyonu 7 yıl süren Kilitbahir Kalesi, Türkiye’nin birinci yaşayan müze kalesi olarak 18 Mart günü 2018 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ziyarete açıldı. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1462-1463 yıllarında boğazın en dar yerindeki Kilitbahir köyünde yaptırılan üç yapraklı yonca biçimindeki kale, ihtişamlı imgesiyle boğazdan geçen gemileri selamlarken, ziyaretçilerini de kahramanlıklarıyla gururlandırıyor. Kilitbahir Kalesi’ndeki Sarı Kule ve 7 kattan oluşan Ana Kule’de, Piri Reis’in hayatından kale içindeki günlük yaşama, Osmanlı kalelerinin mimarisinden savunmasına, ticaretten ibadete kadar her şey bugünün teknolojisiyle ziyaretçilere anlatılıyor.
BİGALI KALESİ
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığınca, 1807 yılında Sultan III. Selim periyodunda imaline başlanan lakin Sultan II. Mahmut devrinde ve 1820 yılında tamamlanan, 108 yıl evvel Çanakkale Savaşları sırasında ‘3. Kolordu Esliha (Silah) Tamirhanesi’ olarak kullanılan 203 yıllık tarihi Bigalı Kalesi ayağa kaldırıldı. Alan Başkanlığı tarafından 2017 yılında Bigalı Kalesi Onarım, Etraf Düzenlemesi ve Teşhir-Tanzim Uygulama İşi başlatıldı. 5 yıl süren çalışmaların akabinde 2022 yılında Çanakkale Kara Savaşları’nın 107’nci yıldönümünde 24 Nisan tarihinde Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından açılışı gerçekleştirildi.
SEDDÜLBAHİR KALESİ
Çanakkale Boğazı’nı geçmek isteyen itilaf devletlerinin gemilerinden atılan top mermileri ile büyük hasar alan Tarihi Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi, ortadan geçen bir asırlık vakit diliminde tabiat kaideleri nedeniyle ziyan gördü. Harap haldeki kaleyi ayağa kaldırıp, açık hava müzesi haline getirmek için Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığınca 2015 yılında başlatılan onarım ve etraf düzenlemesi çalışmalarında ise sona gelindi. İstanbul Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesinin öğretim üyelerinin katıldığı bilimsel müşavere heyeti, yapılan onarım uygulamaları esnasına yapılan arkeolojik hafriyatlarda farklı niteliklerde olmak üzere çoğunluğu askeri savaş gereci olan 45 bin 477 yapıtın envanter çalışmaları devam ediyor. Bu çalışmalarda Seddülbahir Kalesi Müzesi tamamlandığında, ziyaretçiler kalenin 17. yüzyıldan bugüne kadar ki tarihi hakkında bilgilendirilecek. Çanakkale Savaşları’nın birinci şehitlerinin yer aldığı kabristanı ziyaret edip, 1915 Çanakkale Savaşları’nın bu kalede yaşanan kısımlarını, o periyodun savaş gereçlerini, evraklarını inceleyebilecek. Müze uygulamaları, teşhir tanzim, ek yapılar, elektromekanik, aydınlatma, altyapı ve peyzaj işlerinin sonunda açık hava müzesine dönüşecek olacak Seddülbahir Kalesi’nin Cumhuriyetin 100’üncü yılında Çanakkale Deniz Zaferi’nin kutlanacağı 18 Mart 2023 tarihinde ziyarete açılması planlanıyor.
‘ÇANAKKALE’NİN KALELERİ TARİHE TANIKLIK ETMİŞ HEM TARİHİ YERLERDİR, HEM DE GAZİ MEKANLARDIR’
Çanakkale’nin kaleler kenti olduğunu belirten Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Lideri İsmail Kaşdemir, “Çanakkale, kaleler kentidir. Çanakkale’nin kaleleri tarihe tanıklık etmiş, hem tarihi yerlerdir, hem de gazi yerlerdir. İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı’nın güvenliğini, münasebetiyle ülke güvenliğini sağlayan çok değerli savunma yapılarıdır. Çanakkale Savaşları’nda büyük fonksiyon görmüşler ve hepsi gazi olmuş yerlerdir. Hepsi ecdadımızdan, tarihimizden bize emanet olan tarihi yerlerdir, çok değerli yapılardır. Çok değerli olaylara şahitlik etmişlerdir. Bu ülkenin, bu toprakların vatan yapılması noktasında, o Çanakkale Destanı’nın yazıldığı vakitlerde çok kıymetli fedakarlıklara, büyük olaylara şahitlik etmişler. Çok büyük kahramanların ayak izlerinin, anıların olduğu tarihi yerlerdir. Tarih Alan Başkanlığı olarak biz Çanakkale’deki bu gazi yerleri, gazi kalelerin onarım sürecini başlattık. Bunların hepsini bir yaşayan kale müze haline dönüştürdük” dedi.
Gazi kaleleri ayağa kaldırma sürecine Kilitbahir Kalesi’yle başladıklarını söz eden İsmail Kaşdemir, “Kilitbahir Kalesi, Fatih Sultan Mehmet’in yadigarı, Çanakkale Savaşları’nın o gazi yeri, çok değerli ve hoş bir onarım sürecinden sonra bir kale müze olarak şuanda Çanakkale ruhunun hissedildiği bu topraklarda, gelen ziyaretçimize hizmet vermeye başlamıştır. Çabucak ardından Bigalı Kalesi ki Çanakkale Savaşları sırasında o Mehmetçiğin mavzerlerinin, silahlarının tamir edildiği, silah tamirhanesi olarak kullanan Bigalı Kalesi geçtiğimiz yıl ziyarete açılmış ve bir kale müze olarak da hizmet vermeye başlamıştır” diye konuştu.
‘SEDDÜLBAHİR KALEMİZİ İNŞALLAH 18 MART 2023 TARİHİNDE HİZMETE AÇACAĞIZ’
Gazi kaleleri ayağa kaldırmak için devam eden çalışmalar çerçevesinde son olarak Seddülbahir Kalesi’nde onarım çalışmalarının devam ettiğini hatırlatan Kaşdemir, kelamlarına şöyle devam etti:
“Seddülbahir Kalemizi inşallah 18 Mart 2023 tarihinde hizmete açacağız. Seddülbahir Kalesi ki, 4’üncü Mehmet Yadigarı, Hatice Turhan Sultan’ın yadigarı bir gazi yer, tarihi yerdir. Birebir vakitte Çanakkale’nin birinci şehitlerinin verildiği yerdir. Bu gazi kaleler, tarihi yerler evvel tarihten bize emanettir. Ecdadımızdan bize miras kalmıştır. Çanakkale Savaşları sırasında da çok kıymetli olaylara şahitlik etmişlerdir. Burada çok büyük kahramanlıkların yaşandığı, Çanakkale Destanı’nı yazan o büyük kahramanların ayak izlerinin, anılarının olduğu gazi yerlerdir. Biz Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığı olarak da o büyük fedakarlığın, Çanakkale ruhunun gelecek nesillere aktarılması noktasında bize kalan bütün bu ecdat yadigarı emanetleri, tarihi yerleri ayağa kaldırarak, hizmeti sunuyoruz. Gelen ziyaretçilerimizde bu toprakları nasıl vatan yapıldığını, hangi fedakarlıklardan sonra Cumhuriyet’imize ulaştığımızı ve Çanakkale Savaşları’nın, Çanakkale Zaferleri’nin nasıl kazanıldığını daha âlâ anlamış oluyor. Hülasa, Çanakkale ruhunu daha uygun hissetmiş oluyorlar. Biz Tarihi Alan Başkanlığı olarak her vakit tarihimize, ecdat yadigarı tarihi yerlerimize, gazi yerlerimize, kalelerimize, tabyalarımıza, siperlerimize sahip çıkacağız. Zira hakikaten bizim tarihimiz çok büyük bir tarihtir. Tarihimizde altın sayfalar vardır. Büyük kahramanlıklar, büyük fedakarlıklar vardır. Biz de o büyük fedakarlıkların, kahramanlıkların torunları olarak bu ecdat yadigarı yerlere her vakit sahip çıkacağız. Bütün Türk milletinin evlatlarını, Çanakkale ruhunu hissetmeye davet ediyoruz. Zira Çanakkale ortak paydamızdır, Çanakkale ortak değerimizdir ve Çanakkale Cumhuriyet’imizin ön kelamıdır. Kurtuluş Savaşı’na giden yolların, Cumhuriyet’imize giden yolların başlangıcıdır ve natürel ki Cumhuriyet’imizin kurucusu, Kurtuluş Savaşı’mızın Başkomutanı ve Çanakkale’mizin de kahraman ve muzaffer Kumandanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün de tarih sahnesine çıktığı yerdir.”
Yorumlar (0)