Uzmanı uyardı: Sıcakların artması akrep sokma riskini de beraberinde getiriyor

Sıcaklar, açık alanlarda daha fazla bulunma üzere birçok etken akrep sokmaları nedeniyle acil servislere yapılan müracaatların artmasına neden oluyor. Acil Tıp Uzm. Dr. Öğr. Üyesi Ferudun Çelikmen, akrep sokmalarının nadiren hayat kaybıyla sonuçlandığı ve bu durumun genelde 6 yaş altında çocuklar, düşkün yaşlılar ve kronik hastalığı olanlarda görüldüğünü söyledi.

Akrep sokması olaylarının bilhassa yaz aylarında ülke genelinde, güney, doğu ve güney doğu bölgemizde ise çabucak tüm mevsimler de sıklıkla acil servislere gelmelerine neden olacağını söyleyen Acil Tıp Uzm. Dr. Öğr. Gör. Ferudun Çelikmen, akrep sokmalarının nadiren önemli duruma neden olabildiğini belirtti. Bununla birlikte bilhassa kalbi etkileyen durumlar açısından kimi akrep cinslerin sokmaları sonucunda yaşamsal değer taşıyan sonuçlar doğabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Ü. Çelikmen, “Nadiren de olsa görülebilecek ömür kayıpları, kronik hastalığı olanlar, yaşlılar ve 6 yaş altı çocuklar üzere riskli kümede gözleniyor” dedi.

EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİ YANMA HALİNDE AĞRI 

Akrep sokması durumunda ortaya çıkacak belirtilerle ilgili de bilgi veren Dr. Öğr. Ü. Ferudun Çelikmen, hususla ilgili şu bilgileri verdi:

“Akrep sokması sonrasında bölgesel olarak ısırılan bölgede ağrı, yanma, sık olmasa da uyuşukluk hissi oluşabilir. En sık rastlanan belirti genelde yanma biçiminde ağrıdır. Kısmi olarak sokulan yerde ve etrafında olabileceği üzere birtakım akrep cinslerinin sokmalarında uzuv dışına taşan, tüm bedene yayılabilen ağrı oluşabilir. Ağrı çoklukla birkaç saat içinde en üst seviyeye ulaşır, nadiren 24-48 saat sürer.”

Akrep sokması sonrasında emme, kesme, ateşe tutma üzere yanlışlardan kaçınmak gerektiğini anlatan Dr. Öğr. Ü. Çelikmen, “Akrep kuyruğundaki iğneyi batırıp zehrini enjekte eder. Akrep iğnesini batırdığında zehrinin tamamını zerk etmez. Bu nedenle ülkemizdeki akrep sokmalarının büyük kısmı hayati sonuçlara neden olmaz” diye konuştu.

VÜCUTTA OLUŞAN TEPKİ KALBİ ETKİLEYEBİLİR

Akrep sokması nedeniyle acil servise başvuran hastaların bölgesel ve tüm bedeni etkileyen bulgular tarafından detaylı olarak kıymetlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Dr. Öğr. Gör. Ferudun Çelikmen, akrep zehrinin bedende oluşturduğu tepki sonucu önemli kalp etkilenmesine yol açabileceğine dikkat çekti.

Dr. Öğr. Ü. Ferudun Çelikmen, hastalara uygulanması gereken tedavi yaklaşımı konusunda şunları anlattı:

“Acil servise akrep sokması nedeniyle başvuran tüm hastalarda, sokulan bölgenin, kalp hizasının altında tutulması, zehrin yayılmaması için hareket kısıtlaması, sokulan bölgeye soğuk uygulama yapılması ve iğne deliğinin ovalanmadan antiseptik sıvılarla bastırmadan silinmesi, tetanoz aşısı yapılması birinci plandaki uygulanmalardır. Akabinde ileri tedaviler için evreleme yapılmalı.”

AKREP SOKMASININ EVRELERİNE NAZARAN TEDAVİ BELİRLENİR

Akrep sokmalarında şikâyetlere nazaran belirlenen kozmosun tedavinin gidişatını etkilediğini anlatan Dr. Öğr. Ü. Ferudun Çelikmen hususla ilgili şu bilgileri verdi:

“Evre 1’de ısırılan bölgede hafif ağrı oluşumunun dışında yaygın bir belirti yoktur. Evre 2’de ise ağrı çok şiddetlidir ve sokulan uzvun dışına taşmıştır ve dokunulduğunda şiddetli ağrı hissi vardır. Yaygın sinir-kas bulguları, uzuvda atma formunda kasılma, istemsiz titreme, bulanık görme, göz hareketlerinde bozukluk, çok salya-tükürük çıkarma, kaslarda titreme, yutma zahmeti üzere beyefendisine giden hudutların etkilendiğini gösteren bulgular ve tansiyon düşüklüğü ise evre 3’ü tanımlar. Akrep sokması sonrasında tüm bedene yayılan kas krampları, hudut tutulumuna bağlı uyuşma ve his kaybı, kalp krizi, akciğerlerde sıvı toplanması ve şok yaşanmışsa durumun 4. evreye geldiğini gösterir. Genel olarak, evre 1’de hastaya akrep serumu uygulanmaz. Evre 2 de bir doz, evre 2-3 te 1-2 doz uygulanabilir. Tüm hastalar acil müşahedede en az 6 saat takip edilmeli, yaygın bulgusu olan hastalar hastaneye yatırılmalıdır. Hastalar bilhassa kalp etkilenmesi tarafından mutlak izlenmeli, EKG takipleri yapılmalı. Bildirilmiş hadiselerde ölümlerin birçok 6 yaş altında görüldüğünden, 6 yaşın altındaki tüm akrep sokmalarına akrep serumu uygulaması önerilmektedir. 65 yaş üstü hastalarda şayet şeker, tansiyon, astım-allerji üzere bilindik diğer durumlar varsa, zehirlenme belirtileri daha şiddetli yaşanabileceği de unutulmamalı.”